Vì sao người Việt sợ Sáng Tạo

Một trong những sai lầm lớn nhất của người bình thường là cái gì cũng muốn đi theo lối mòn – những con đường cũ kỹ, quen thuộc, được đám đông lựa chọn. Họ sợ cái mới, sợ bị đánh giá, sợ thay đổi, và vì thế mà chấp nhận dậm chân tại chỗ, thậm chí đi lùi mà không hay biết.

Trong đời sống tâm linh, điều này thể hiện rất rõ qua việc đọc văn khấn. Rất nhiều người ngày nay vẫn sử dụng những bài văn khấn truyền miệng, dài lê thê, không đúng trọng tâm. Họ khấn sai đối tượng – như cầu tài lộc lại khấn Tổ cô, cầu tình duyên lại khấn Thành hoàng, hoặc thậm chí khấn ai cũng mặc định mở đầu bằng câu “Nam mô A Di Đà Phật” dù bản thân không theo đạo Phật. Đó là sự rập khuôn mù quáng, không hiểu bản chất. Khi có người đề xuất thay đổi, rút ngắn, viết lại cho đúng đối tượng, đúng mục đích – thì số đông lại phản đối, sợ “phạm”, sợ bị đánh giá là không thành tâm. Họ thà sai theo đám đông, còn hơn đúng mà bị khác biệt.

Ngay trong phong thủy, sai lầm này cũng kéo dài hàng nghìn năm. Ví dụ rõ nhất là thuyết Phong thủy Bát trạch. Hệ thống này vốn bị sửa sai từ thời Bắc thuộc, khi người Hán cố tình thay đổi thứ tự hướng – mệnh để dễ cai trị. Các học giả đời sau đã nhiều lần chỉ ra, có người dày công chứng minh và lập luận cẩn thận, nhưng phần đông vẫn tiếp tục học và dạy sai. Vì sao? Vì ngại sửa, ngại đi ngược đám đông, ngại khác biệt với “thầy mình”, “sách cũ”, hoặc đơn giản là sợ mất học viên nếu nói khác đi.

Lịch sử thế giới cũng không thiếu ví dụ. Galile – nhà thiên văn học người Ý, khi phát hiện ra rằng Mặt Trời chứ không phải Trái Đất mới là trung tâm của hệ Mặt Trời – đã bị giáo hội kết tội dị giáo. Người đời thời đó không chịu chấp nhận sự thật mới, chỉ vì nó trái với giáo điều họ tin tưởng hàng trăm năm. Ông bị cấm giảng dạy, giam lỏng đến cuối đời.

Hay Alexander Fleming, người phát hiện ra penicillin – chất kháng sinh đầu tiên – vào năm 1928. Ban đầu, ông bị giới khoa học lờ đi. Phải mất gần 10 năm sau, penicillin mới được công nhận và ứng dụng rộng rãi, cứu sống hàng triệu người. Nếu Fleming không kiên trì bảo vệ điều đúng, nhân loại có thể đã chậm trễ hàng chục năm trong cuộc chiến với vi khuẩn.

Căn bệnh “không dám sửa sai”, “ngại khác biệt”, “bảo thủ theo số đông” không chỉ tồn tại trong một cá nhân mà là vấn đề văn hóa rộng khắp. Nó khiến xã hội bị kìm hãm, con người không phát triển được tư duy độc lập, sáng tạo. Sai lầm không đáng sợ – cái đáng sợ là biết sai mà không sửa, biết đúng mà không dám nói, biết lối đi mới mà không dám bước.

Vì vậy, mỗi người cần dũng cảm đặt câu hỏi: Mình đang làm theo đúng bản chất hay chỉ theo thói quen? Việc mình tin có thật sự đúng, hay chỉ là điều “ai cũng tin”?
Nếu không dám đối diện và thay đổi, thì ngay cả sự cầu khấn của bạn – dù thành tâm đến đâu – cũng khó mà được “trời cảm động”.

Hãy học cách nghĩ khác, làm khác, và dám sai để được đúng. Đó mới là con đường của người cầu tiến, không phải người cầu an.